donderdag 21 augustus 2014

Vakantie

Nee, we zijn niet met vakantie geweest. Maar vorige week hebben we wel de toerist uitgehangen. Om het een beetje cachet te geven, zou ik kunnen zeggen dat we een stedentripje hebben gemaakt, met een jacht het water op zijn geweest en een populaire toeristische attractie  hebben bezocht. Je kunt natuurlijk ook zeggen dat we een dagje net de grens over naar Aken en Monschau zijn geweest, een dag met de boot van vrienden mee en een dag naar het Dolifinarium, want dat is zo lekker dichtbij en met een kortingskaart nog wel ongeveer te betalen.
Uit welke hoek je het ook bekijkt, we hebben er met z'n vijven van genoten. Ja, kleine kinderen worden groot en die hebben geen zin en geen tijd meer om achter pa en ma aan te sjokken, dus zijn we met de jongste drie op stap geweest.
 Een paar indrukken om mijn herinneringen te verankeren.

Duitsland
Aken is ons eerste reisdoel. Ik was er nooit geweest. Op zich is het ook geen heel bijzondere stad, naar mijn idee he het qua stedelijk schoon niet veel te bieden boven bij voorbeeld Amersfoort. Maar de Keizer-Karelherdenkingen (1200 jaar geleden overleden) zetten de stad weer even in het middelpunt van Europa. Het oude, overdadig gebeeldhouwd en met Duitse heersers versierde stadhuis herbergt een tentoonstelling over Karels Palz als centrum van macht. De enorme koningshal op de bovenverdieping is vol mensen, voorwerpen en verwijzingen naar de invloed van de grote man. Hedendaagse macht, de Karelskroon, een lijfwacht te paard, dat  is wat het eerst in het oog valt bij het binnenkomen in de hoge, schemerig verlichte ruimte. Mensen drommen samen om hetgeen het meest opvalt, willen het gezien hebben, maken hun eigen stukje belangrijkheid.
Wat op de achtergrond wordt een blik gegund op het ontstaan van de Akense Palz -die nog duidelijk in het hedendaagse stadsleven te herkennen valt-, op de administratieve kant van Karels regering, op boeken van klassieke schrijvers die ook toen hun invloed uitoefenden door middel van werken -letterlijk opgetekend in een nauwelijks leesbaar handschrift en onbekende taal. Kostbaar en met zorg behandeld in de duizend en meer jaar van hun bestaan, en nog in een staat die beter is dan de inhoud van een hedendaagse boekenkast na een jaar of tien.
Hoe vluchtig toch ook Karels koningschap was, wordt tegen wil en dank gesymboliseerd door een troonzetel in fraai houtsnijwerk - maar opvouwbaar en onder een arm mee te nemen. Het was een praktische gedachte: overal waar hij zijn macht deed voelen, kon hij zijn troon opslaan. Maar toch ook: hoe gemakkelijk weg te halen. Zijn werkelijke troon -althans volgens de verhalen, en het gaat er in onderzoek op lijken dat het klopt, staat in de Domkerk die ook onderdeel uitmaakt van de Palz. Een simpel, marmeren gevaarte, hoog in de kerk op een strategische plek met uitzicht op het hoogaltaar -en op de keizers reliekschrijn.
Van het hooggelegen raadhuis dalen we af naar de Dom, het door de keizer gestichte Godshuis. Het plein tussen de gebouwen ademt rust.  Maar een enkeling gaat ook van wereld naar kerk. In een hoek van het met kinderkopjes bestrate plein is een tuintje aangelegd. Hier groeien planten als mismalvas (heemst), ravacauulos (kool), porros (prei) en jovis barbam (baard van jupiter oftewel huislook) , zoals voorgeschreven in de Cappitulare de ville, een reglement uit de negende eeuw voor het bebouwen van de keizerlijke landerijen.
De stadse stilte wordt benadrukt door flarden statige muziek die uit de kerk lijken te zweven. Om een bocht blijkt een levendig marktpleintje te liggen, waar een kwartet Russische muzikanten de kost probeert bijeen te blazen. Op het moment dat we de middeleeuwense sfeer van het kerkplein achter ons laten, verwisselen ze Bach voor de  meeslepende Aragonaise uit een opera van Bizet.
We laten de muzikanten node achter en wandelen verder om de kerk, ons vergapend aan het vakmanschap en doorzettingsvermogen uit vroeger dagen. Wat een geduld vergt het om de duizenden eendere stukjes glas in lood te passen voor de eindeloos hoge ramen. Dan buigen we af naar een bijna obscuur zijstraatje waar op een stoep een bedelaar vragend zijn geldbakje uitsteekt. De ingang van het grote gebouw valt hier nauwelijks op. Een sober gewitte ruimte geeft toegang tot de kerkzaal.
We worden gevangen in het zachte glinsteren van licht dat weerkaatst op de met mozaieken bedekte wanden en plafonds De bouwers lijken ze met kinderlijk plezier en versieringsdrift opgebouwd  te hebben uit ontelbare soorten en kleuren steentjes, doorweven met goud. Het Maria-altaar, nog uit de tijd van Karel de Grote zelf, schittert in het hart van de kerk. In het koorgedeelte onder het kleurig invallende licht van de gebrandschilderde ramen staat de gouden kist met wat er nog rest van het gebeente van de heilige keizer -in tweevoud. Waarom twee en welke de echte is wordt nergens duidelijk.
In de Domschatkamers zijn nog meer kostbaarheden, goud, relieken en handschriften te vinden. We lopen langs, bewonderen, maar het is genoeg geweest. Een menselijke geest kan maar een beperkte hoeveelheid overdaad aan.
We zoeken onze auto op en rijden naar het zuiden. De stad ligt al snel achter ons. Het platteland is hier verre van plat. Heuvels laten de weg tot over de horizon lopen, soms is het uitzicht beperkt tot de helling voor onze bumper. Ergens langs de weg is plaats voor natuurplezier en een picknick tussen de bomen. Weer opgefrist gaan we verder naar Monschau, het knusse stadje dat altijd weer zorgt voor een echt buitenlandgevoel. De weg blijft heuvel-op-heuvel-af slingeren en de meiden kijken reikhalzend uit naar de bestemming. Monschau blijft geborgen in het bochtige dal.
Als we de toeristendrukte herkennen, zijn we  al in min of meer het stadje aangeland. Het laat zich eigenlijk alleen te voet goed verkennen. Nergens is het frisse klateren en ruisen van de pas ontsprongen Ruhr veraf. Ooit was het, mede dank zij het heldere water, een centrum van lakenindustrie, nu zijn het de toeristen die Monschau -nogal kunstmatig- in leven houden. Achter bijna elke oude vakwerk- of leiengevel gaat een souvenirshop, brocantewinkel, konditorei of eetgelegenheid schuil. En toch is het mooi.
De reis van Monschau naar huis voert voor de afwisseling via België. Nu pas valt de lang aangekondigde regenbui in volle overtuiging neer. Een waardig afscheid van een mooie dag. Maar nee. Er volgt nog een schitterende dubbele regenboog. Boven veld en vee en boven een onafzienbaar veld vol witte kruisen: Oorlogsbegraafplaats Henri Chapelle. Dat laat een mens denken.

Grevelingen
Als de volgende ochtend om 8 uur de auto weer gestart wordt, kost het niet eens veel moeite om de dames weer op de achterbank geïnstalleerd te krijgen, ondanks de lange rit van de vorige dag. Het water lonkt. We zijn in het gelukkige bezit -niet van een jacht, maar van vrienden met een jacht. Water had ik al op allerhande manieren meegemaakt, maar nog niet vanaf een dergelijk vaartuig.
Het is een wereld op zich die je betreedt zodra je de aanlegsteiger achter je laat. Om op het gewenste schip te belanden, dienden we eerst een ander over te steken. "Voorom lopen, dat zijn de regels." Oh, zijn daar ook regels voor. Zo is het hele leven aan boord in net een ander jasje gestoken dan aan de wal. Koffie zetten: "Moet de generator aan?" Dat is waar ook: geen draadje naar de elektriciteitscentrale. Het is een eigen wereld, die heel compleet is: badkamer en keuken, voorzien van eigen water; verlichting en fornuis, eigen elektriciteit.
Als de routine ingesleten is, geeft het leven op het water een ontspannen vrijbuitersgevoel en als gast kun je daar al dadelijk mee beginnen. Stoelen op het dek, terwijl de koffiegeur van beneden komt zweven. Als we het Grevelingen op varen deinen we zachtjes mee. De mannen bekijken samen het instrumentarium, vertellen over motorvermogen en allerhande grote, zware gegevens terwijl de verrekijker onder handbereik ligt: Daar vaart dat nieuwe jacht, tjonge-jonge wat een ding: hé daar ligt die Haarlemmer, al lang niet gezien.
Tegen de middag meren we aan in Brouwershaven. We wandelen het dorp in, onze gastvrouw doet aan bevoorrading, wij neuzen wat rond. Bij het haventje is wat leven in de brouwerij, maar al om de hoek is het gedaan met de drukte. Een immense kerk torent boven alles uit. Hoe dichter bij we komen, hoe stiller het wordt en aan het eind van het dorp vinden we de kerk.  De deur staat open. We stappen binnen in de leegte, waar vader Cats is blijven staan in zijn vertrouwde omgeving, uitkijkend op de vergane glorie. Om de preekstoel staat nog een aantal banken, waar op zondag 20, 25 mensen een dienst bijwonen.
Terug op het water varen we het meer weer op en leggen in de luwte aan bij een eilandje. Onze vriend duikt het water in en vergaart een maaltje mosselen. De anderen volgen hem en ploeteren wat rond tot de kou ze weer naar boord verjaagt. Zo kabbelt de dag rustig voort tot we bijgepraat ons uitgangspunt weer opzoeken en uiteindelijk weer veilig thuis aanlanden.

Dolfinarium
Hoog op het vakantie-verlanglijstje van onze dochters stond het Dolfinarium, maar het kwam er nooit van -de toegangsprijzen zijn buitensporig. Nu kreeg ik een kaart met korting voor 5 personen, precies genoeg. Mijn herinneringen aan de dolfijnen dateren al van schoolreisjestijd en daarvoor. Ik vond het prachtig. Als volwassene kwam ik nog een keer met de kinderen, die het al even mooi vonden. De jongste drie konden het zich tot hun spijt niet meer herinneren, voor hen was het dus opnieuw een ervaring.
Het was er nog even mooi, maar de herrie was ik vergeten. Foei, wat een lawaai, hier lijkt me een schone taak voor  Wakker Dier weggelegd. Of wagen die zich alleen aan zaken waar dieren tot nut zijn en niet wanneer het plezier van mensen in het geding komt?
Voor kinderen blijft het bijzonder, die dieren die zich met hun kunsten de mensenwereld lijken binnen te stappen. Nu ik er als volwassene tegenaan kijk, vind ik het heel knap, hoe de trainers met de dieren omgaan en hun vertrouwen winnen, maar... Het is allemaal zo gekunsteld, de verhalen zijn om de kunstjes heen gebouwd -het is een illusie om te denken dat de dieren 'meespelen'. Het was leuk om de kinderen een keer mee te nemen, maar ik ben de show-leeftijd te boven vrees ik.

1 opmerking: